15 Μαρ ΣΥΣΤΑΣΗ ΣΩΜΑΤΕΙΟΥ
Κατά το άρθρο 78 του Αστικού Κώδικα, Σωματείο είναι ένωση προσώπων που επιδιώκει σκοπό μη κερδοσκοπικό. Στην πράξη, η νομική μορφή του σωματείου χρησιμοποιείται για την επιδίωξη σκοπών πολιτιστικών (πολιτιστικοί σύλλογοι), αθλητικών, επιστημονικών, φιλανθρωπικών, επαγγελματικών κ.ο.κ. Αποκτά προσωπικότητα όταν εγγραφεί σε ειδικό δημόσιο βιβλίο που τηρείται στο πρωτοδικείο της έδρας του. Για να συσταθεί σωματείο χρειάζονται είκοσι τουλάχιστον πρόσωπα.
Για να είναι καθ’ όλα έγκυρη η ίδρυση του σωματείου, απαραίτητη είναι και η ύπαρξη καταστατικού, το οποίο αποτελεί το έγγραφο που περιλαμβάνει τους κανόνες οργάνωσης και λειτουργίας του υπό ίδρυση σωματείου. Σύμφωνα με το άρθρο 80 του Αστικού Κώδικα, στο Καταστατικό του σωματείου πρέπει να ορίζονται ρητώς:
1. το σκοπό, την επωνυμία και την έδρα του σωματείου
2. τους όρους της εισόδου, της αποχώρησης και της αποβολής των μελών, καθώς και τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους
3. τους πόρους του σωματείου
4. τον τρόπο της δικαστικής και της εξώδικης αντιπροσώπευσης του σωματείου
5. τα όργανα της διοίκησης του σωματείου, καθώς και τους όρους με τους οποίους καταρτίζεται και λειτουργεί η διοίκηση και παύονται τα όργανα της
6. τους όρους με τους οποίους συγκαλείται, συνεδριάζει και αποφασίζει η συνέλευση των μελών
7. τους όρους για την τροποποίηση του καταστατικού
8. τους όρους για τη διάλυση του σωματείου.
Η ιδρυτική πράξη του σωματείου, μαζί με το καταστατικό λειτουργίας του, υπογράφονται από τα ιδρυτικά μέλη του σωματείου (απαιτείται τουλάχιστον ονοματεπώνυμο, διεύθυνση κατοικίας και υπογραφή αυτών) και μαζί με πίνακα μελών της προσωρινής διοίκησής του προσκομίζονται από τον εκάστοτε πληρεξούσιο δικηγόρο στο αρμόδιο Δικαστήριο (Ειρηνοδικείο), όπου θα πρέπει να υποβληθεί αίτηση, με την οποία τα μέλη της προσωρινής διοίκησης του υπό ίδρυση σωματείου ζητούν την κατά νόμο έγκριση του καταστατικού και αναγνώρισή του. Το Δικαστήριο είναι αρμόδιο μόνο για τη νομιμότητα ίδρυσης του σωματείου, ενώ παράλληλα μπορεί να αρνηθεί τη σύσταση του σωματείου, μόνο αν ο σκοπός του αντίκειται στα χρηστά ήθη και τη δημόσια τάξη.
Αν συντρέχουν οι νόμιμοι όροι, ο ειρηνοδίκης διατάσσει:
1. να δημοσιευθεί στον τύπο περίληψη του καταστατικού με τα ουσιώδη στοιχεία του,
2. να εγγραφεί το σωματείο στο βιβλίο των σωματείων.
Η εγγραφή αυτή περιλαμβάνει το όνομα και την έδρα του σωματείου, τη χρονολογία του καταστατικού, τα μέλη της διοίκησης και τους όρους που την περιορίζουν. Το καταστατικό επικυρώνεται από τον ειρηνοδίκη, κοινοποιείται στον εισαγγελέα πρωτοδικών και κατατίθεται στο αρχείο του πρωτοδικείου.
Το σωματείο αποκτά προσωπικότητα από τη στιγμή που θα εγγραφεί στο βιβλίο. Η εγγραφή γίνεται μόλις η απόφαση που τη διατάζει γίνει τελεσίδικη.